Epiktetos huzurlu yaşam için 10 harika öğretiyi anlatıyor. Bunu son zamanlarda vaktimin önemli bir kısmını kitap okumaya ayırmışken, fikirlerine değer verdiğim bir arkadaşımın tavsiyesi üzerine Epiktetos’un “İçsel Huzur İyi Yaşamın Kapısını Açar” kitabıyla öğrendim.

Kitap elime ulaştığında böylesine ufak ve 80 sayfalık bir kitaptan bu kadar çok ve birbirinden değerli öğretiyle karşılaşacağımı tahmin etmemiştim. Ancak son zamanlarda satırlarını bolca çizdiğim ender kitaplardan biri oldu. Kitabın en güzel tarafı 2000 yıl öncesinin fikirlerden doğmuş olmasına rağmen günümüzle birebir uyuşuyor olması. Epiktetos gibi bir filozof 2000 yıl öncesinden bugünlerimize ışık tutmayı başarmış ve en önemlisi insanı insan yapan şeyleri binlerce yıl geçse de özünü koruduğunu göstermiş oldu.

Epiktetos Kitap

Epiktetos kitapları içinde kült olmuş birçok eser mevcut. Ancak bu değerli başucu kitabından hoşuma giden 10 öğretiyi sizinle de paylaşmak istedim. Daha fazlasını okumak ve öğrenmek için bu kitabı kesinlikle almanızı tavsiye ederim.

Hadi gelin birlikte iyi bir yaşamın kapısını biraz aralayalım.

1. Kontrol edebileceğiniz ve edemeyeceğiniz şeyleri öğrenin.

Mutluluğun ve özgürlüğün bir harmani içerisinde ilerleyebilmesi için tek bir şeyi kabul etmemiz lazım; bazı şeyleri kontrol edebiliyorken bazı şeyleri kontrol edemeyiz.

Zanlarımız, arzularımız, isteklerimiz, beklentilerimiz ve hoşlanmadığımız şeyleri kontrol altına alabiliriz. Bu alanlar bizi doğrudan ilgilendirir çünkü bu alanlar aslında doğrudan bizim etki alanımız tarafından yönetilir.

Ancak nasıl bir bedene sahip olduğumuz, zengin ya da fakir bir ailede doğmamız, diğer insanlar tarafından nasıl göründüğümüz ve toplumdaki düzeyimiz gibi şeyleri maalesef ne kadar istesek de kontrol altına alamayız çünkü bizim etkimiz dışındadırlar.

O yüzden unutmamak gerekir ki kontrol altına alamadığımız şeyleri kontrolümüz altına almaya çalışırsak eğer başkalarının da sorumluluk alanına giren biri olarak sinirlerimiz bozulur, aşırı endişe duyar ve başkalarının hatalarını arayan bir kişiliğe dönüşürüz.

2. Başkalarının işine karışarak boşa zaman harcamayın.

Dikkatinizi gerçekten sizi ilgilendiren şeylere odaklayın ve başkalarının işlerinin, sizi ilgilendirmediği konusunda açık bir görüşe sahip olun.

Epiktetos’a göre bu şekilde davranarak baskı altına girmekten, başkalarından etkilenmekten ve kararlarınızın değiştirilmesinden uzaklaşmış olursunuz. En önemlisi gerçekten özgür ve etkin olursunuz.
Neyin gerçekten sizi ilgilendirdiğini bilir ve bu bilinçle hareket ederseniz eğer, iradeniz dışında hiçbir şey yaptırılamaz hale gelirsiniz. Başkaları sizi incitemez , düşmanca bir tutum içinde kendinizi bulmaz ve acı çekmezsiniz.

Eğer amacınız bu ilkelerle yaşamaksa bunun kolay olmadığını aklınızdan çıkarmayın çünkü özgürlüğe erişmek istiyorsanız zenginlik ve güç peşinde koşmaktan vazgeçmelisiniz.

3. Her şeyi gerçekte oldukları gibi görün

Koşullar sizin beklentilerinize göre gelişmeyebilir. Olaylar kendi kurallarına uygun olarak ortaya çıkar ve yine insanlar oldukları gibi davranır. Şu anda gerçekten neyle karşılaşmışsanız onu kucaklayın.

Gözlerinizi açın, her şeyi mümkün olduğunca gerçekte oldukları gibi görün. Böylece kendinizi sahte bağlılıkların acısından kurtarmış ve yıkımlardan korumuş olursunuz.

Bir şey olduğunda, sizin güç alanınız içindeki tek şey, ona karşı takındığınız tutumdur; onu ya kabul edersiniz ya da öfke duyarsınız. Bizi gerçekten korkutan ve umutsuzluğa sürekleyen şey, dışımızdaki olayların kendisi değil, fakat bizim onlara hakkındaki düşüncelerimizdir. Çünkü bizi yoran “şeyler” değil, onların anlamını yorumlama biçimimizdir.

4. İradeniz her zaman güç alanınızın içindedir.

Aslında hiçbir şey sizi durduramaz. Hiçbir şey sizi geriye çekemez, çünkü iradeniz her zaman güç alanınızın içindedir. Hastalık belki bedeninizi tehdit edebilir. Fakat siz gerçekten bedenden mi ibaretsiniz. Topallık ayaklarınıza engel olabilir fakat biz gerçekten ayaklarınız değilsiniz.

Siz izin vermedikçe, hiçbir olay sizi etkileyemez, başınıza bir şey geldiğinde bunu anımsayın.

5. Başınıza gelen her şeyi bütünüyle kullanın.

Yaşam içinde karşılaştığımız her zorluk bize içe dönmek ve kendi içsel kaynaklarımızı anımsamak için bir fırsat sunar. Yakınmadan, sabırla katlandığımız denenmeler bize kendi güçlerimizi tanımamız için sunulan birer fırsattır.

Sağduyulu insanlar, olayın ötesine bakarlar ve onu iyi bir şekilde nasıl kullanacakları konusunda kafa yorarlar.

Bir kaza ile karşılaştığınızda, gelişigüzel biçimde tepki vermeyin. İçe dönmeyi anımsayın ve böyle bir olayla ilgili ne çeşit güçlere sahip olduğunuzu kendinize sorun. Derin kazın. Sahip olduğunuzu bilmediğiniz güçleriniz mutlaka vardır. Doğru gücünüzü bulun. Onu kullanın.

Eğer cezbedici bir kişiyle karşılaşırsanız, ihtiyacınız olan kaynak “geri çekilme” gücüdür; eğer acı ya da zayıflıkla karşılaşırsanız ihtiyacınız “dayanıklılık” gücüdür; eğer kötü sözle karşılaşırsanız, o zaman ihtiyacınız “sabır” gücüdür.

6. Sahip olduğunuz şeyleri yitirmek her şeyin sonu değildir.

Aslında kaybedecek hiçbir şey yoktur. Biz “O şeyi kaybettim.” demeyi bırakıp onun yerine “O şey geldiği yere döndü.” dediğimizde içsel huzur başlamış olur. Sahip olduğumuz bir şey ya da bir mülkünüz mü sizden alındı? Onlar geldikleri yere döndüler.

7. Sizi ilgilendirmeyen şeylere dikkatinizi yönlendirmeyin.

Amacınıza yapışın, yalnızca amacınıza yapışmanız sizin iradenizi güçlendirir ve size tutarlı bir yaşam verir.

Öteki insanların takdirlerini ve hayranlıklarını kazanmaya çaba göstermekten sakının. Eğer birileri sizi “özel biri” olarak görüyorsa, bunu şüpheyle karşılayın. Sahte bir kendini önemseme duygusuna karşı savunmada olun.

8. Size verilen rolü her zaman iyi oynayın.

Bizler bir tiyatro oyunundaki aktörlere benzeriz. Bize hayat oyununda verilen rolü kontrol edemeyiz. Bizim işimiz, rolümüzü en iyi şekilde oynamak ve rolümüzden şikayet etmekten kaçınmaktır. Kendinizi hangi sahnede ve hangi koşullar altında bulursanız bulun, mükemmel bir performans sergileyin.

9. Olan her şeyin iyi bir nedeni vardır.

Neyi düşünürseniz, o olursunuz. Olan olaylara boş ve batıl inançların etkisinde kalarak, güçler ve anlamlar yüklemekten sakının, aslında olmayan anlamlar yüklemeyin.

Bizim her zaman meşgul olan zihinlerimiz, bir sonuçtan diğerine atlamayı, aslında orada var olmayan işaretler üretmeyi ve yorumlamayı sonsuza kadar sürdürebilir.

Bunun yerine, başınıza gelen her şeyin iyi tarafından bakmaya çalışın..

10. Mutluluk kendi içimizdedir.

Mutluluk üç şeye dayanır : “iradeniz”, “karşılaştığınız olaylarla ilgili fikirleriniz” ve “bu fikirleri işleme biçiminiz”.

Asıl mutluluk dış koşullardan bağımsızdır. Dış koşullara kayıtsız, ilgisiz kalın. Sizin mutluluğunuz yalnızca içinizde bulunabilir.

İlginizi çekeceğini düşündüğüm diğer başlıklara da aşağıdan göz atabilirsiniz.

Sağlıcakla kalın.

Kaynakça : İçsel Huzur İyi Yaşamın Kağısını Açar, Epiktetos. (2019). İstanbul:Beta - Fatih Saruhan, medium