Zeka ve yetenek doğuştan gelir ancak işlenmediği sürece bu iki cevher de tek başına işe yaramaz. Çocukların zeka ve yeteneklerinin erken yaşta keşfedilmesi gelişimleri açısından büyük önem taşıyor. İşte çocuğunuzun zeka düzeyi ve yeteneklerini keşfetme yolları… Çocuğunuzun zeka ve yeteneklerini nasıl keşfedersiniz? Çocuğunuz gerçekten yetenikli mi? Çocuğunuzu çok mu ileri zekada buluyorsunuz? Çocuğunuzun zekasını nasıl ölçersiniz? Çocukların zeka seviyelerini tespit edebilmek ve ilgi alanlarını çözebilmek için, davranış biçimlerinin iyi gözlemlenmesi gerek.
ÇOCUĞUNUZUN YETENEKLERİNİ NASIL KEŞFEDERSİNİZ?
Onların yaptığı her hareketin aslında zekâ ve yetenekleri konusunda ipuçları verdiği belirtildi.
İşte çocuğunuzu tanımanız için size bazı ipuçları;
Çocuğunuzun zeka ve yeteneklerini nasıl keşfedersiniz? Aylık kültürel aile dergisi Moral Dünyası ocak ayı kapak konusu olarak üstün zekalı ve üstün yetenekli çocukları işledi. Dergide Uzman Pedagog Adem Güneş’in ve Üstün Zekâlı/Yetenekli Öğrenciler Eğitmeni Didem Rümeysa Sezginer’in kaleme aldığı yazılarda üstün zekâlı ve üstün yetenekli çocukların özelliklerine yer verildi.
Dergide verilen bilgilere göre üstün zekâlı olan çocukların özellikleri şöyle:
Bedensel özellikleri:
-Beden yapıları (boy ve ağırlık bakımından) ve sağlık durumları bakımından yaşıtlarına oranla daha ileri durumdadırlar.
– Enerji düzeyleri yüksektir, hareketlidirler.
– Erken yürürler.
– Erken konuşurlar.
– Bebeklik döneminde daha az uyku gereksinimi duyarlar.
– Kullandıkları dil, başlangıçta bile yaşıtlarına göre daha gelişmiştir. Sözcük zenginliği, ifade düzgünlüğü dikkat çeker.
– Duyu organı bozuklukları, bedensel sakatlık gibi durumlara normal çocuklara göre daha az rastlanır. Hastalıklara karşı daha dayanıklıdırlar.
– Duyu organları keskin olması nedeniyle bebekliklerinde battaniyelerini üstlerinden atma, giyim eşyalarındaki markalardan, altlarının ıslanmasından rahatsız olma, gürültüye yoğun tepki gibi özellikler gösterebilirler.
– Duyu organlarının aşırı duyarlıkları tat alma duyularında da görülebilir. Mesela iki değişik fabrikanın ürettiği meyve suyu arasındaki ufak farkı hissedebilirler.
Zihinsel özellikleri:
– Öğrenme hızları yüksektir. Çabuk ve kolay öğrenirler.
– Dikkat süreleri daha uzundur. Daha kolay odaklanabilirler.
– Düşünme becerileri gelişmiştir. Fikir üretmede daha aktiftirler.
– Kelime hazineleri çok geniştir, bildikleri kelimeleri kolaylıkla kullanırlar.
– Pek çok işlemi zihinsel olarak kolaylıkla başarabilirler.
– Genelleme yapmada, ilişkileri görmede, bilgilerin transferinde, mantıki çağrışımlarda ileridirler.
– Soyut fikirlere karşı ilgileri fazladır.
– Okul çalışmalarında, akademik konularda yaşıtlarından 1-2 yıl ileridirler.
– Yaş düzeylerinin 1-2 yıl üstündeki kitapları okumaktan hoşlanırlar ve anlarlar.
– Keşfetmekten hoşlanırlar. Kalıplardan, sıradanlıktan uzak kalmayı tercih ederler. Orijinal bilgiler, buluşlar, yaklaşımlar ilgilerini çeker.
– Hafızalarını etkin kullanırlar. Fazla çalışmaya gerek duymadan, duyduklarını ve okuduklarını uzun zaman belleklerinde tutarlar ve hatırlarlar.
– Meraklıdırlar. Çok soru sorarlar ve ilgi alanları geniştir. Zihinlerinde bilgiye karşı bitmeyen bir açlık vardır. Devamlı öğrenmekten sıkılmaz ve yorulmazlar.
– Çoğunlukla okula başlamadan önce okuma-yazma öğrenirler.
– Pratik bilgileri çoktur.
– Hazır cevaptırlar, uyanık ve girişkendirler.
– Mizah duyguları güçlüdür.
Sosyal özellikleri:
– Arkadaşları arasında popülerdirler.
– Arkadaşlarını kendilerinden yaşça 2-3 yaş ileri olanlardan seçerler.
– Lider ruhludurlar, başkalarına tabi olmaktan hoşlanmazlar.
– Okula karşı isteklidirler, ders dışı uğraşılara katılmaktan zevk alırlar.
– Sosyal uğraşılardan, sportif faaliyetler, şiir, hikâye ve resim alanlarında çalışmaktan hoşlanırlar.
– Nüktedandırlar, orijinal bağlantılar kurarak, beklenmeyen espriler yapabilirler.
– Kendilerine ait orijinal ilgileri vardır. İlgi alanlarına çok iyi odaklanıp bu alanlarda da başarı gösterirler.
– Yeni ve değişik durumlara kolay ve çabuk uyarlar. Değişime açık bir yapıları vardır.
– Dünya sorunlarına bile ilgilidirler. Çözüm bulmaya yönelirler.
– Ailede uygulanacak eğitim
Çocukları üstün zekâlı olan anne-babalar, çocuklarının bu özelliğinin gelişmesi için ev içerisinde çocuklarıyla iletişimde şu noktalara dikkat etmelidirler:
Ailenin, çocuğun diğer bireylerden farklı olduğunu bilmesi ve farklı ihtiyaçlar içinde olduğunu değerlendirebilmesi çok önemlidir. Ona yaklaşım ve iletişimle ilgili devamlı olarak rehber öğretmenleriyle iletişim halinde olunmalıdır.
Bu tip çocukların, yüksek zihinsel potansiyellerinin yanında, aslında bir “çocuk” oldukları unutulmamalıdır. Onlardan olgun birey davranışları beklenmemelidir.
Meraklı tutumları, çok soru sormaları, devamlı öğrenme isteklerinin önüne engeller konulmamalı, hatta takdir edilmelidir. Bu konuda, sorularına sabırla ilgi gösterilmelidir.
Çocuk, değişik düşüncelerinden, orijinal fikirlerinden dolayı hemen eleştirmeye tabi tutulmamalıdır. Fikirlerine saygı duyulduğu daima hissettirilmelidir.
Aile hayatına orijinallikler katılmalı, normal yaşam zengin bir öğrenme çevresine dönüştürülmelidir. Ailece değişik faaliyetlerde bulunulması, birlikte yeni ufuklara yelken açılması verimliliği arttırır.
Üstün zekâlı/yetenekli çocuk “tek doğru cevaba”, “tek tipte düşünmeye” kilitlenmemelidir. Zengin düşünme, farklı bakış açılarıyla değerlendirebilme becerisi geliştirilmelidir.
Kaynak : Kaliteli Hayat