Geçen günler LinkedIn üzerinde bir yazı okudum ve bu bağlantının birçok kişinin hayatında fark yaratabileceğini düşündüm : “50 Ways To Get A Job” yani bir iş bulmanın 50 adımı… Okuduktan sonra düşündüm ki bu yazıyı tercüme etsem, ederken de bizim şartlarımıza biraz uyarlasam, ve biraz da özetlesem hiç de fena olmayacak. Bu vesile ile belki daha çok kişiye ulaşır dedim. Umarım ulaşır..
Uzun ama katma değerli bir yazı olacak!
Hazırsanız başlıyorum ??
BAŞLAMA
1. MEVCUT KARİYER YOLUNU HARİTALA
Ne olacağını ya da nasıl olacağını konuşmadan önce ne olduğunu görmen lazım. Hem iyi para kazandıran hem de iyi hissettiren bir işe asla pürüzsüz bir yoldan ulaşılamayacağını unutmamak lazım! Bu ilk adım kendi – sana özel – yolunu keşfetmeni sağlayıp hayaline ulaşman için sana ilk cesareti verecek!
Evet, kendi haritanı çiz! Bugüne kadar senin için bu yolda önem teşkil eden 25 (ya da her ne kadarsa) farklı olayı bul. Bunlar tanıştığın kişiler, aldığın eğitimler, çalıştığın firmalar gibi seni bugüne getiren her şey olabilir. Sonra bunları zaman akışına göre güzelce bir sırala. Her adım için sana neler hissettirdiğini de ekle mutlaka! Sonra şöööyle bir bak haritana. Bunlardan neler öğrenmek istiyorsun? Neyi daha farklı yapmak istiyorsun? Devam etmesini istediklerin neler? Gelecekteki sana faydası olacak kişilerin, olayların altını çiz ki unutmayasın…
2. LINKEDIN PROFİLİNİ GELECEKTEKİ SEN’E GÖRE GÜNCELLE
Evet böyle bir gerçeğimiz var artık “LinkedIn”. Bence iyi ki de var, işi daha keyifli hale getiriyor (suyunu çıkaranlar da az değil, o başka :)). Artık CV diye bir şey kalmadı neredeyse, profil var firmaların bakmayı tercih ettikleri. O yüzden buradaki profilini güncel ve dolu tutman önemli! Hem de gelecekteki sen’i gözünde canlandırarak…
İşe fotoğrafını güncelleyerek başlayabilirsin. Genelleme yapmak ne kadar doğru bilemiyorum ama bu bir şeyleri değiştirmeye hazır olduğun mesajını verecektir. Eski ya da mevcut işinde yaptıklarını ilerde yapmayı istediklerine hizmet edecek şekilde yeniden tanımla. Hayallerini üzerine inşa etmeyi düşündüğün yeteneklerinin bağlantıların tarafından onaylanmasını sağla. Gerçi bu iş – en azından Türkiye’de – facebook’un like’ını geçti, gerçekte tanımadığınız bağlantılarınız bile sizi takdir edebiliyor nasıl oluyorsa ?? Ve bağlantı ağınızı geniş tutun, sosyal hayatta iş hayatında tanıdıklarınızla hep bağlantıda olun. Dünya çok büyük ama bir bakıyorsunuz çok da küçük ?? Kimin kime ne zaman işinin düşeceği hiiiç belli olmaz!
3. ve 4. HESAP DURUMUNU ÇIKAR / PARANIN NE KADAR SÜRE YETECEĞİNİ BUL
Bu iki adım daha çok iş ararken çalışmayanlar ve/veya sınırsız para kaynağı olmayanlar için… Varını yoğunu bir ortaya koy ki daha ne kadar zaman idare edebilirsin, süreci ne zaman hızlandırman gerekecek önceden bil ve ona göre tedbirini al diye… Bu durumu düzenli olarak da gözden geçirip planlarını güncel tutman lazım!
5. AYNI DURUMDA OLAN BİR ARKADAŞINI BUL
Bu yola çıktığında yalnız olmadığını zaten göreceksin. Ama seninle aynı durumda olan birini bul mutlaka yanına! Senin gibi bir değişiklik peşinde olan biri olsun. Bu kişiyle düzenli olarak görüş. Birbirinize tavsiyelerde bulunun, öğrendiklerinizi ve bağlantılarınızı paylaşın, hedefinize ulaşmak için birbirinizi hep canlı tutun! Bu meşakkatli yolda bir yoldaş her zaman candır ??
6. Liveinthegrey.com’U ZİYARET ET
Bu site diyor ki iş ve hayat siyah ve beyaz değiller! Yani diyor ki gri’de yaşa… Benzer Türk siteleri de görmüştüm şu an isimlerini hatırlayamasam da… Ama bu da bakınmaya değer! Mottosundan da anlaşılacağı gibi insanları sevdikleri şeyleri yapmaya, yeniliklere ve risklere cesaretlendiren bir site. Gerçek örnek hikayelerle, tavsiyelerle düşünme tarzınızı değiştirmeye çalışıyor. Bu yolda cebinde tutman lazım bu ve benzeri siteleri, blogları… Yaşanmışlık, farklı bakış açıları, başarı hikayeleri ara ara vitamin gibi iyi gelecektir ??
7. BU 4 KİTABI SİPARİŞ ET
Tavsiye edilen dört kitap var burada. Açıkçası ben hiçbirini okumadım. Yapmak istediğin şeyi, neler yapabileceğini ve nasıl yapabileceğini anlatan kitaplar olduğu söyleniyor. İncelemekte fayda var. Sadece sonuncusunun Türkçe’si var bulabildiğim kadarıyla.
- 101 Experiments in the Philosophy of Everyday Living
- Making Good: Finding Meaning, Money and Community in a Changing World
- Secrets of the Young & Successful
- Small is Beautiful (Chapters 1-5) > Küçük Güzeldir
Tabi sadece bu kitaplarla sınırlama kendini. Benzer içeriklere sahip çok sayıda kitap bulunabilir. Her bulduğunu da okumamak lazım o ayrı ?? Eğitimcilerin, arkadaşlarının ya da önemli düşünürlerin tavsiyelerini takip et yeter…
8. Pave.com’U ZİYARET ET
Yine ne yazık ki Amerika’ya özgü bir site. Amaç, kariyer hedefi için paraya ihtiyacı olanlarla sponsorları buluşturmak. “Çaylak” diye bir yarışma programı vardı yine Amerika’dan devşirme. O misal… Gönüllü sponsorlar var destek alabilinecek. Benzer bir web sayfası var mı bizde bilemiyorum. Ama bu mantıkla kurulmuş platformlar var. Kadınlar için, girişimciler için, özel fikirleri olanlar için… Hayaline ulaşman için buna ihtiyacın olmayabilir de tabi ki. Ama olursa umutsuzluğa kapılma diye doğru destek kanallarına yönlenmelisin…
AMACINI BULMA
9. YALNIZ BİR SEYAHATE ÇIK
Bazen uzaklaşmak, yalnız kalıp düşünmek iyidir. Kafadaki tüm soruları yanıtlamak, büyük resmi görmek, günün telaşından uzaklaşarak geleceğe odaklanmak… Bunu başarmak için ille de yalnız bir seyahat yapman tabi ki şart değil ama öyleleri var ki başka türlü sağlayamıyorlar bu ortamı. Buradaki mesaj belli; arınmış bir ortamda kendinle kal ve düşün ne yapmak istediğini… Bu sayede kafandaki birçok gereksiz engel kolaylıkla ortadan kalkar. Belki yeni ufuklar, alternatif yollar bile keşfedebilirsin… Ama şu net, günlük hengamenin ortasında hayatında büyük ve güzel değişiklikler ne planlayabilirsin ne de bu planları hayata geçirebilirsin.
10. HAYALİNDEKİ İŞİ TANIMLA
Hayalindeki işe karar vermeden önce kendine sorman gereken 3 önemli soru var:
İlki; ne istiyorsun? Hayatında olmasını istediğin her şey… Nerede yaşamak istediğin, nasıl bir ev istediğin, ne kadar para istediğin, nasıl bir çevre istediğin… Sana mutluluk getireceğini düşündüğün her şey!
İkincisi; hangi yoldan yürümek istiyorsun? Bu soru genelde çok detaylı sorgulanmaz. Burada cevaplaman gereken istediklerine ulaşmak için nasıl bir yoldan gitmeyi tercih ettiğin… İş odaklı mı, ailene zaman ayırarak mı, çok kısa sürede mi… Aksi takdirde en klasik yolu tercih etmek durumunda kalırsın ve sonrasında bu yolun sana uygun olmadığını fark ettiğinde geç olabilir!
Üçüncüsü; seçtiğin yol seni hayaline nasıl götürecek? Özellikle bunu güzelce netleştirmen lazım ki sonra bir yerlerde kalıp ben bunu şimdi neden yapıyordum demeyesin. Ya da direk sonuç alamadığında beynin seni yolunda saptırıp klasik yola yönlendirmesin.
Bu soruların tamamını cevapladıktan sonra hayalinde işi tanımla hem de mümkün olduğunca detaylı! Ofisin neye benziyor, bir günün nasıl geçiyor, gibi gibi…
11. FARKLI 3 KARİYER HAYAL ET
Kendin için farklı alternatifler yaratabilmen adına yapmak zorunda olduğunu düşünmekten bazı oyunlarla uzaklaşman lazım.
İşe 3 tane senin için önemli ve seni heyecanlandıran alan tanımlayarak başla (ekonomi, psikoloji, üretim gibi). Sonra da bu işlerle birebir bağlantısı olmayan ama işle alakalı 3 aktivite belirle (sunum yapmak, rapor hazırlamak, araştırma yapmak gibi). Ve çalışmak istediğin 3 şehir/bölge/ülke belirle. Son olarak tüm bunları karıştırarak farklı kombinasyonlar yap. Bir bak bakalım bu kombinasyonlardan sana hangi alternatifler, potansiyeller çıkacak. Belki daha önce hiç aklına gelmemiş fırsatlarla karşılaşabilirsin ??
12. BİR SEKTÖRÜ YENİDEN DÜŞÜN
Artık sektörler yeniden şekilleniyor günümüze uyum sağlamak adına. Bu alıştırma için sen de çalışmak istediğin bir sektörü seç önce. Sonra da başla aşağıdaki soruların yanıtlarını aramaya!
Bu sektör neden var? Hangi ihtiyacı karşılamaya hizmet ediyor? Bundan 10, 20 ya da 50 yıl sonra ne durumda olacak?
Mevcut koşullarını göz önüne alarak, sen bu sektöre nasıl katkıda bulunabilirsin? Daha verimli ve sürdürülebilir olması adına neler yapılması gerekiyor?
Bu işin önde gidenleri ne yapıyor? Eğer sorularına cevap bulamıyorsa sektörde 10+ tecrübesi olanlarla görüş.
Bu değişimin kazananları/kazanacakları kimler? Bu firmalar değişen ortamda buna eşlik edecek senin gibi insanları arıyor olabilirler!
13. KENDİNLE İLGİLİ YARATICI BİR YAZI YAZ
Bazen kendine gördüğünden daha farklı bakabilmen için yaratıcı bazı çalışmalar yapmak gerekebilir. Kendinle ilgili bir yazı yazmayı denersen belki de farklı kariyer yolları, farklı alternatifler konusunda vizyonun genişleyebilir.
Bunun için önce daha önce hazırladığın haritandan önemli kilometre taşlarını seç. Sonra bunların seninle ilgisi olmadığını düşün. Ve bu haritaya tamamen hayali 10 adım ekle. Bunların üzerine 3 farklı akış/hikaye yaz; beklentileri ne? buraya nasıl ulaştı? senden farklı ne yaptılar bunların olması için? Sonra bu 3 farklı karakter için gelecek biyografilerini hazırla, nasıl başarılı oldular? Sonra bu hikayelerin senin hayatına yansımasına bak. Sen ilerideki sana ulaşmak için hikayeni nasıl farklı anlatırsın? Bu yeni hikaye neleri değiştirmeni sağlayabilir?
14. Myoccupation.com’U ZİYARET ET
Yine bir web sitesi önerisi, aslında bir online kitabın linki. Amerika için sosyal girişim örnekleri içeriyor. Dünyaya faydalı olmak için yapılabilecek işler, bunun için organizasyonlar, kaynaklar vs. Benzer bir platformumuz var mı bilemiyorum. Zaten herkesin ihtiyaç duyacağı bir adım da değil, gönlündeki hedefe göre ilgili kaynağa ulaşabilirsin…
15. HAYALİ BİR MENTOR YARAT
Sana özel kariyer yolunda sana %100 uyum sağlayacak bir rol model bulma şansın yok. Ama gerçek şu ki herkesin yol gösterici, cesaret verici bir mentore ihtiyacı var. O zaman kendi rol modelini sen yarat ??
Önce 3 farklı rol model seç, amacına ulaşmana farklı açılardan faydaları olan. Sonra bu insanların sana faydası olacağını düşündüğün özelliklerini listele, bunu yaparken onların hayatlarıyla ve kariyer yollarıyla da ilişkilendir. Ve toplamı 100 olacak şekilde bu 3 kişiye oranları dağıt ki toplamda senin rol modelin oluşsun. Sonra da düşün bakalım bu insanlar bu özellikleri nasıl kazandı? bunların hangilerini kendi hayatın için kullanabilirsin?
16. BİRİYLE MÜLAKAT YAP
Bir efsane der ki istikrarlı kariyerler doğrusal bir yol izler. Ama buradaki gerçek tesadüfler ve öngörülemeyen gelişmelerdir… Bunu anlamak da dalgalı kariyer yollarının peşine düşmek için cesaret ve güven verir ??
Kariyer yolunun doğrusal gittiğini düşündüğün birini bul ve bunun hakkında onunla görüşmeyi talep et. Görüşmede bu yolu takip ederken ona bu seçimleri yaptıran fırsatları, tesadüfleri, toplantıları irdele. Ve sor bakalım bu değişiklikleri, fırsatları değerlendirirken ve bir sonraki adıma geçerken süreçle nasıl başa çıkmışlar???
MAHCUBIYET
17. 5 KİŞİYE YARDIM ET
Önemini ya da büyüklüğünü sorgulamadan mümkün olduğunca fazla kişiye ve mümkün olduğunca sık yardım etmek önemli bir meziyettir. Bu yardımların büyük büyük aksiyonlar olmasına da gerek yok, insanları gerçekten dinlemeye zaman ayırsan bile yeter.
Bunun için 5 tane iş ilanı, fırsat, makale, yayın vb. bul ve bunları işlerine yarayacağını düşündüğün 5 arkadaşına gönder. Bu sadece insanlarla bağlantıda kalmanızı sağlamaz, eğer doğru kişiye doğru bilgiyi iletebilirseniz o kişinin hayatında büyük bir fark da yaratabilirsin ??
18. TIKANMIŞ HİSSETTİĞİNDE BU 4 ŞEYİ YAPMAYA SÖZ VER
İş arama stres dolu bir süreç olabilir. İnsan kolaylıkla motivasyonunu ve güvenini kaybedebilir. Bunun üstesinden gelmek için “günlük prozac” denilen bir kür var ??
İşte böyle anlarda bir hafta boyunca yapman gerekenler: 7 saat uyumak & sağlıklı ve güzel beslenmek & egzersiz yapmak & zevk aldığın bir işle uğraşmak. Dene ve gör neler olduğunu! Eğer bir düzelme yoksa ağla, bir arkadaşını ara ya da vazgeç…
19. BİR SÖZ/VAAT DEFTERİ EDİN
Burada amaç kendine ya da bir başkasına verdiğin sözleri takip etmen. Bunun için yanında sürekli küçük bir defter bulundurursan ve verdiğin her sözü (sana o dosyayı göndereceğim, akşam spora gideceğim gibi) buraya yazarsan takip işin oldukça kolaylaşacaktır. İşe bu şekilde başlarsan iş arama sürecinde de yapacaklarını takip etmek için gerekli alışkanlığı ve enerjiyi kazanmış olursun…
20. TÜM TOLERANSLARINI KALDIR
Toleranslar hayatı devam ettirmek için yeterince kötü olmayan ama çözülmesi de hızlı ve kolay olmayan küçük rahatsızlıklardır. Her gün o kadar fazla şey tolere ederiz ki bunlar birike birike üzerimize ağırlık yapar ve bizi yavaşlatırlar.
Şimdi bunlardan kurtulma zamanı! Önce bunların güzelce bir listesini yap. Sonra her birini ortadan nasıl kaldırabileceğini düşün. Ve tüm bunlardan kurtulmak için bir Pazar gününü ve bir miktar da paranı ayır. Sonra sende yaratacağı farkı gözlemle…
Benim kanaatim bu işin çok da kolay olmayacağı yönünde. Bu toleranslardan o kadar habersiziz ki listesini yapmak bile tahminimizden uzun sürebilir. Ama tabi bir kere bu gözle bakınca da gerçekten bir şeyler değişecektir!
21. Catchafire.com’U ZİYARET ET
Yine bir web sayfası önerisi var. Bu platformun amacı da profesyonellerle kar amacı gütmeyen organizasyonların bir araya gelerek belirlenen projeler üzerinde gönüllü olarak çalışmalarını sağlamak. Yani sosyal sorumluluk projelerinin toplandığı bir site. Bizde de benzerleri çok. Bunu belirli vakıflar aracılığıyla da yapabilirsin, bu amaçla kurulmuş gruplar aracılığıyla da. Burada önemli olan ve asıl mesaj, bu aktivitelerin seni kişisel olarak geliştirmekle kalmayıp sonraki kariyer adımlarında da senin için güçlü birer referans olacakları!
Ben de buna gerçekten inanıyorum. Özellikle de yeni nesil ve yeni yönetim anlayışıyla birlikte gerçekten katma değeri büyük. Artık sadece çalışmak yetmiyor, insani tarafında aktif olması önemli.
22. BİR ODADA SESSİZCE 45 DK OTUR
Pascal demiş ki “İnsanlık problemlerinin tamamı, insanın yalnız başına bir odada sessizce oturamamasından kaynaklanıyor.”. Yalan da değil, şöyle sakin selim kafayla düşünüldüğünde hemen hemen hiçbir problem olduğu kadar büyük kalmıyor insanın gözünde.
Bu felsefeye dayanarak bir deney yapabilirsin. Alarmını 45 dk sonrasına kur, eğer telefonunu kuracaksan mutlaka uçak moduna al. Sonra yanına o sürede aklına gelebilecek önemli şeyleri not etmek için kağıt kalem al, ama sadece önemli şeyleri. Sonra derin bir nefes al ve rahatla. Ve başla… Alarmın çaldığında bu egzersizin sürecinle ilgili düşünme tarzına nasıl bir etkide bulunduğunu düşün…
YENI YETENEKLER EDINME
23. YETENEKLERİNİN LİSTESİNİ YAP
Tüm iş bulma kitaplarında ya da makalelerinde mutlaka yer alır yeteneklerinin listesini çıkarma adımı. Aslında gerçekten işe de yarar. Bu yetenek varlığını çıkarırken şu 3 adımı takip edebilirsin.
Önce tüm yeteneklerin listesini çıkar. Sonra sınıflandır hangilerinde iyisin ve hangilerini yapmaktan hoşlanıyorsun. Ve son olarak nasıl bir ortam bu yeteneklerini açığa çıkarıyor? Ofiste çalışmak mı, evde çalışmak mı, yalnız çalışmak mı, takım çalışması mı, yaşadığın şehir mi, başka bir yer mi???
Eğer yetenekleri nasıl adlandıracağından emin değilsen kariyer sitelerinden destek alabilirsin…
24. NE ÖĞRENMEK İSTEDİKLERİNİN LİSTESİNİ YAP
Nelere sahip olduğunu artık bildiğine göre şimdi sıra geliyor gelecekteki sen için başka nelere sahip olman gerektiğine ??
İşe öğrenmen gereken 15 maddeyi listeleyerek başla. Bu listeye büyük küçük, sosyal teknik her türlü yeteneği ekle. Sonra bu listeye öğrenmeye hevesli olduğu ve senin karakterinin farklı kısımlarını geliştirecek ilgi alanlarını ekle. Devamında hayali mentorunun sahip olduğu ve senin de işine yarayacak yetenekleri ekle. Bu listendekilerin 3 ya da daha fazlasını öğrenmene yardımcı olarak eğitim firmaları var mı? Bunu düşünerek sana bu yetenekleri edinmende yardımcı olacak firmaların listesini çıkar.
25. BİR ÖĞRENME PAKETİ OLUŞTUR
Her gün çok fazla şey okuyup bilgiler ediniyoruz, ama bunların bir çoğu unutuluyor. Bu bilgileri sindirme işini biraz yavaşlatıp neler öğrendiğini daha iyi hatırlamak için bir öğrenme paketi hazırlayabilirsin. Bu yeni alışkanlık bir sonraki adımda ne yapmak istediğini ve kime ulaşmak istediğini kolaylıkla ayırt etmeni sağlayacak.
Önce bir kutu edin, bu plastik/karton nasıl istersen olabilir ama mutlaka masana yakın tut. Sonra başla okumak istediğin, beğendiğin yazıları kesip bu kutuya atmaya. Online olanları da özel bir klasör yaratarak oraya atabilirsin. Birkaç ay sonra bu kutudakilerin ve klasördekilerin fotokopilerini/çıktıları al ve hepsini bir kitapçık haline getir. Ve sonra ne zaman canın sıkılırsa, bir şeyler öğrenmek istersen bu kitapçığı eline al ve oku. İçindeki kişileri ve hikayeleri hatırla. Beğendiklerini tekrar oku.
Benden bir ekleme; bunu yaparken çevresel duyarlılığını aman kenara atma ?? Sadece gerçekten okuyacaklarının çıktısını al…
26. OKULUN DIŞINDA BİR EĞİTİM AL
Yeni yetenekler kazandıran çokça firma ve platform var artık piyasada. Portföyüne ekleyebileceğin yetenekler öğretecek kursları bul. Bunun için eğitim kurumlarından bizzat kurs almayı da tercih edebilirsin, online eğitimleri de. Bunun için önerebileceğim bazı online siteler mevcut: Coursera, UniversalClass, SkillShare… Ben fırsat ve ilginç bir konu buldukça bir şeyler öğrenmeye çalışıyorum, tavsiye ederim ??
27. BİLMEDİĞİN BİR FİRMA İLE GÖRÜŞ
Bazen yabancılarla konuşmak iyidir ?? İyi bir firmadan çalışan birileriyle konuşmak hem iletişim ağını genişletmene hem de firmayı daha yakından tanımana vesile olabilir. Bu adım belki çok kolay ve konforlu olmayabilir ama denemeye değer!
Önce çeşitli listelerde ilk 500 ya da 1000’de olan firmalardan sana cazip gelen 5 farklı firmayı belirle. Sonra bu firmalardan çalışan birilerini bul, bu illa ki üst seviyeden ya da insan kaynaklarından birisi olmak zorunda değil. Bu kişilere mesafeli ama sosyal bir mail hazırla. Mailde kendileriyle görüşmek istediğini, iş aramadığını, sektörleriyle ya da firmalarıyla ilgili daha yakından bilgi sahibi olmak istediğini belirt. Bunu yaparken kendini de cazip kılacak bazı bilgiler paylaşmayı unutma. Eğer bir şekilde görüşme şansını yakalarsan da sektörü ve firmayı yakından tanımaya çalış. Kendisinin gelecek ve değişimler konusunda fikirlerini sor. Mümkün olduğunca çok şey öğrenmeye çalış.
İLETİŞİM AĞI KURMA
28. BİR İLETİŞİM AĞI HARİTALA
İş kapmanın en etkili yolu rahatsız edici olmadan doğru kişiyle bağlantı kurma yeteneğine dayanır. Bunu doğru yapmanın bazı adımları var.
Önce tanışmak istediğin kişiyi seç. Sonra onu sosyal platformlarda araştır ve bak ortak tanıdığınız var mı? Eğer direk bağlantınız yoksa ikinci dereceden birileri için benzer yolu izle. Bu şekilde bağlantı yolunu bulana kadar dene. Bu şekilde senin için en ilginç ve en ulaşılabilir olan kişide dur. Sonra da ona kendini tanıtan ve neden onunla bağlantı kurmayı istediğini açıklayan bir tanışma maili gönder. Mail adresini bulmak bazen zor olabilir ama güzel olan her şey zordur zaten ?? Direk mail tabi ki daha garantili ve daha etkilidir ama LinkedIn aracılığıyla bağlantı kurmak da çoğunlukla işe yarar.
29. KENDİNİ TANITMANIN 4 FARKLI YOLUNA ÇALIŞ
Bazen “Ne yapıyorsun?” sorusu karşısında aynı cevaba saplanıp kalınır. Oysa ki ne yaptığından bahsetmenin bir çok farklı yolu var. Ve aslında bu soruya nasıl cevap verdiğinin de sürecin devamında çok büyük etkisi var. Şimdi bu alternatiflerin 4 tanesine bakalım…
“Bu”nu öğrenmek üzerinde çalışıyorum, bu nedenle “Şu” sektörü tekrar düşünebilirim: Buna karşılık neden soruları gelecektir. Böylece görüşme buralara nasıl geldiğinizin üzerinden ilerleyecektir.
“Bu” alanda/sektörde çalışıyorum ve “Şu”nu yapıyorum: Buradaki “şu” iş tanımından ziyade daha genel kariyer hedefini içermeli ama. Eğer insan kaynakları alanında çalışmak istiyorsanız “insanlara iş bulmalarında yardım ediyorum” ya da strateji alanında çalışmak istiyorsanız “ yaratıcı tarafta çalışıyorum” diyebilirsiniz. Eğer gelecekteki işinden konuşmayı seviyorsan bu cevabı tercih edebilirsin.
“Bu”ndan sonra nereye gideceğimi şekillendirmeye çalışıyorum. Bakalım göreceğiz, bunun için zamanım var: Buradaki “bu” en son yaptığın ve zevk aldığın bir proje olabilir. Bu da yine görüşmeyi doğrusal olmayan hayat akışına yönlendirecektir.
Şu an “Bu”nu öğreniyorum ve çok heyecanlıyım. Sizin işinizde öğrenme sınırları nasıl: Buna karşılık olarak neden ve nasıl soruları gelecektir. Eğer öğrenme ve kendini geliştirme konusunda heyecan duyuyorsan bu cevabı seçmelisin.
30. KATILMAK İÇİN 3 AKTİVİTE SEÇ
Bu yıl içerisinde katılacağın 3 tane aktivite/organizasyon seç. Bu aktiviteler seni yeni sektörlerle tanıştıracak, kişisel gelişimine katkıda bulunacak ve sana heyecan verecek bir kaçış olabilecek organizasyonlar olsun. Bu seçimi yaparken bazı noktalara dikkat etmende fayda var:
Tüm istediklerini içeren tek bir aktivite varsa bile sadece buna bağlı kalma. Doğru kişilerle tanışmanın yolu mümkün olduğunca fazla ortamda bulunmaktır. Başarısız olma ihtimalini de düşün, böylece beklentilerini yüksek tutmazsan daha rahat ve daha şanslı olabilirsin. Sürekli bir yerlere katılıp yine de doğru kişilerle karşılaşamıyorsan o zaman biraz daha fazla özveride bulunmanın zamanı geldi demektir. Bu biraz daha fazla para ya da zaman anlamına gelebilir. Ama seçeneklerden bir kısmına biraz fazla harcaman sana sonrasında dengeyi ve doğru sonucu getirebilir.
31. GELECEK PATRONUNU SEÇ
Gelecekteki patronunu bulma bu süreçteki kritik bir bağlantı noktasıdır. Buraya geldiysen, araştırmanı yapmış ve kendini hazırlamışsın demektir. Kime ulaşacağını seçmek ise biraz sezgi biraz da tahmin işidir ve kendi adımları vardır.
Öncelikle daha önceden yaptığın firma listenden en çok öğrenebileceğin ilk 3ü seç. Bu firmalardan 3 ayrı kişiyi belirle. Bunun için stratejini belirle. Örneğin küçük firma ise direk CEO ya da genel müdür ile bağlantıya geç, firma büyük ise çalışabileceğin pozisyonun bir-iki kademe üstüyle. Muhtemelen bu kişiler seni altlarında kademelere yönlendireceklerdir ama hiç dikkate alınmamaktan iyidir ?? Bu kişilerin iletişim bilgilerini bul ve onlara dikkatlerini çekecek bir mail gönder. Bu mailin içeriğini sonraki bölümlerde belirleyeceğiz.
32. SENİN SEKTÖRÜNÜ DÜŞÜNEN 20 KİŞİNİN LİSTESİNİ YAP
Bu liste oluşturacağın en geniş liste olacak ve adımları sürdürdükçe daha da büyüyecek. Belirleyeceğin 20 kişi senin gelecekteki patronların, mesai arkadaşların ya da iş ortakların olabilirler. Bu kişisel liste için şu adımları takip et:
Önce çalışmak istediğin sektörden 20 kişiyi seç. Bunun için yapılan bazı özel listeleri kullanabilirsin, ya da başka yerlerde duyduğun gördüğün ilginç hayatlara sahip insanları seçebilirsin. Bu kişileri bulmak için araştırma yapabilir hatta katıldığın organizasyonlardan da yararlanabilirsin. Sonra bu kişilerin neler yaptıklarını, nerelerde olduklarını, onlara nasıl ulaşabileceğini araştır. Bu kişilerin arasında özellikle birlikte çalışmak istediğin birileri çıkarsa onlara ileriki bölümde mentor için anlatılan maili gönderebilirsin.
33. FİRMA LİSTESİ YAP
Daha önceki sektör listesine benzer olarak çalışmak istediğin firmaların listesini yap. Bunu yaparken geniş perspektifte düşün hangi firmalar seni kariyer hedefine daha çok yaklaştırabilir sana daha çok şey öğretebilir. Bu firmalar senin mevcut sektöründen olmak durumunda değil. Eğer bir plan dahilindeyse zıt sektörlerde çalışmayı da hedefleyebilirsin.
Öğrenme listene bir bak. Bu yetenekleri öğrenebileceğin firmaları ve işleri listele. Sonra elindeki firma listesini sana en çok faydası olana göre tekrar sırala. Listenin en üstündeki firmayı seç ve bağlantıya geç??
DAYANMA/TUTUNMA
34. TANIMADIĞIN BİR MENTORE MAIL AT
Tavsiye almak kariyer yolunu inşa ederken kullanacağın en güçlü araçlardan biridir. Birisinden tavsiye istemek o kişiye de kendini önemli ve değerli hissettirir ayrıca senin hayatında da rol sahibi yapar. Tavsiye almak seni başka bakış açılarıyla ve başka başka insanlarla tanıştırır. Herkesin tavsiyesini almak zorunda değilsin. Ama mümkünse az az, farklı farklı kişilerden almaya bak.
Bunun için önce tavsiye almak istediğin kişileri seç. Bu kişilerden iş, destek, para vs. istemeyeceğinden emin olmalısın. Daha sonra bu kişilere neden onlara saygı duyduğunu ve neden onların fikirlerine ihtiyaç duyduğunu ilet ve görüşme talep et. Ve bu görüşmeye hazır ve net sorularla git. Ne yapmak istediğini anlat önce ve bunun için onların sana neler önereceklerini, seni nasıl yönlendireceklerini dinle. Buradan çıkan her yapman gerekeni de vaat defterine ekle.
Ben de danışma, fikir alma konularında aynı fikirdeyim. Farklı ilişkilerde olduğun insanları seçmekte fayda var. Örneğin eşinden, kardeşinden tavsiye alabilirsin. İş ya da okul arkadaşından tavsiye alabilirsin. Eski yöneticilerinden tavsiye alabilirsin. Ya da senin olmak istediğin yerde hatta oradan geçmiş birilerinden de alabilirsin. Önemli olan doğru konuda doğru kaynağı seçmek. Şu da var ki bazen insanlar tavsiye verirken sadece kendi vizyonlarına odaklanıp empati kısmında biraz eksik kalabiliyorlar. Bunu ayırt etmek ve bu yüzden karamsarlığa kapılmamak lazım.
35. 5 VAADİNİ GÖZDEN GEÇİR
Bu egzersiz ile üzerinde yük olan 5 vaat konusunda işin kolaylaşacak. Seni en çok yoran, uğraştıran kendine ya a bir başkasına verdiğin 5 sözü seç. Hepsinin üzerinden tek tek geç. İlgili kişiyi arayarak bu sözün durumunu güncellemek istediğini söyle. Yapamayacağını ya da nasıl yapacağını söyle yeni haliyle. Bu şekilde bu 5 sözün en az 2si için kendini rahatlat. Kafan daha rahat olarak sonrakilere hazırla kendini??
36. GEÇMİŞİNDEN 5 MENTOR İLE BAĞLANTIYA GEÇ
Geçmişte tavsiye aldığın kişilerle tekrar bağlantıya geçmek iç açıcı ve ilginç bir tecrübe olabilir sonraki adımların için.
Öncelikle son beş yılda tavs,ye aldığın 5 kişiyi belirle. Bu kişilerle iletişime geç ve daha önceki tavsiyelerinin faydalı olduğuna inandığınız için tekrar kendilerine danışmak istediğini ilet. Mutlaka hepsini dinle, ama tabi ki sadece sana faydası ve katkısı olacak olanlar üzerinde dur ve çalış.
37. SENİ DİKKATE ALMAMIŞ BİRİNE KARŞI GALİP GEL
Bu süreçte bir çok mentore, gelecek yönetici potansiyellerine ve önemli insanlara ulaşmaya çalışıyorsun. Gel gör ki bu kişilerden bir kısmı seni dikkate almayabilir. Bu adımda amaç o kişi ya da kişileri kendi tarafına çekmen.
Bunun için onlara daha önceki tavsiyelerini dinlediğini hatta sırf onlar dedi diye aksiyon aldığını ve başarılı olduğunu söyle. Sonra yine tavsiyelerini dinle ve ardından onlara teşekkür mesajı gönder. Ya da iki tane hatırlatma mesajı gönder. İlkinde daha önceki tavsiyelerinden ufak bir hatırlatma yap, ikincisinde de tavsiyelerine uyduğunu söyle ve güncel durumunu paylaş ve daha sonra ne yapman gerektiğini sor.
38. 5 YAKIN ARKADAŞINA “İŞ ARIYORUM” MAILI GÖNDER
Bu yolla hem arkadaşlarını sürecine dahil etmiş hem de yeni fırsatlara imkan tanımış olursun.
Önce sana yakın ya da seni farklı dünyalara bağlayabilecek 5 arkadaşını seç. Onlara iş arayışından bahseden bir mail gönder. Planlarından, yaptıklarından bahset ve tavsiyelerini iste. Rahat hissedebildiğin sürece bu maili başka arkadaşlarına da gönder. Cevaplarını takip et. Tüm geri bildirim ve tavsiyeleri al ve işine yarayacaklar üzerinden nasıl bir yol izleyeceğine karar ver.
BAŞVURU
39. KENDİNİ STRESLİ BİR DURUMDA KAYDA AL
Stresli ve sinirli zamanlarda nasıl davrandığın konusundaki düşüncenle gerçekten nasıl davrandığın arasında dalar kadar fark vardır. Bu egzersiz ile gerçekten nasıl davrandığını görüp bu konuyu nasıl iyileştirebileceğin üzerinde çalışabilirsin.
Bunun için sinirli olduğun bir durumu seç. Telefonunun kayıt işlemini aç. Bunun için karşındaki kişiye haber vermene gerek yok çünkü kaydı bir tek sen göreceksin. Bu durumdan tamamen çıkmadan kaydı izleme sakın, objektif olamazsın. Daha sonra kendin ya da bir arkadaşınla birlikte görüntüyü incele. O an nasıl hissettiğin ve nasıl davrandığın arasındaki farkı analiz et. Bunun üzerinde nasıl daha farklı davranabileceğini düşün.
40. BİR KARİYER SİTESİNİ ZİYARET ET VE ÇIK
İş bulmaların artık çok az bir kısmı kariyer siteleri üzerinden gerçekleşiyor. Özellikle de yönetici seviyelerinde. Artık bu işler daha çok iletişim ağlarıyla yapılıyor. Bu yüzden bu gibi sitelerde çok fazla zaman harcama. Ziyaret et, bakın ama oralara odaklanma. Onun yerine yapman gereken diğer adımlara, aktivitelere yönel.
41. İŞ ARAYIŞINI AYRI BİR DOSYADA TAKİP ET
İş arayış sürecini özel bir dosyada takip altında tut. Buraya aldığın aksiyonları, görüştüğün kişileri, bu görüşmelerin sonuçlarını, sürecinde kat ettiğin adımları, aldığın kararları ve ilgili her şeyi kaydedebilirsin. Bu sayede hem hiçbir adımı kaçırmazsın hem de süreç kontrolün altında yürür.
42. BU MAILİ ÇALIŞMAK İSTEDİĞİN FİRMALARA GÖNDER
Bu sihirli bir mail. Özel bir formatı var ve seni yeni işine doğru hareketlendirebilir ?? Neden böyle? Çünkü firmalar günde yüzlerce özgeçmiş ve iş başvurusu alıyorlar ama içlerinde misyon, gerçek yetenekler eksik. İşte bu mail bu eksikleri tamamlamak üzere tasarlandı.
İlk paragrafta gerçekten yeteneğin olduğunu 3 farklı şekilde kanıtla. Firmalar gerçek yeteneklere ihtiyaç duyuyor ve liderlik gibi genel yetenekler bu aşamada yeterli değil. İkinci paragrafta bir hedefin olduğunu ve bu hedefinin firmanın hedefleriyle örtüştüğünü kanıtla. Bunu kanıtlamak için önceki görüşmelerinden, araştırmalarından faydalanabilirsin. Üçüncü paragrafta birlikte çalışırsanız nasıl daha çok şey kazanacağınızı anlat ve onlarla beraber nasıl çalışabileceğiniz üzerinde detaylı görüşmek istediğini belirt.
43. BİR ARTİST GİBİ PORTFÖYÜNÜ HAZIRLA
Portföyünü hazırlamak tecrübelerin hakkında daha özet ve net konuşmana yardımcı olur. Doğru zamanda, doğru kişiye, doğru bilgileri vermeni sağlar.
Bunun için geçmiş tecrübeni münferit işlere/projelere böl. Her proje için bir sembol bul. Ve her proje için kısa bir hikaye yaz. Sonra bunları birleştirerek portföyünü oluştur. Bunu sunum gibi farklı formatlarda yapabilirsin. Hazırladığın portföyü de firmalarla değil ama arkadaşlarınla paylaşabilirsin.
44. BİR İŞ BAŞLIĞI/ADI BUL
Firmalar genellikle geleneksel pozisyon isimleriyle işe alım yaparlar. Bir işe başvurmadan önce hangi teknik becerilere sahip olduğunu ve bu iş başlığında nasıl belirtebileceğini bilmelisin.
Önce bir kariyer sitesine gir ve ilgini çeken 10 farklı iş başlığını bul. Her iş başlığı için hangi yeteneklere ihtiyaç olduğunu listele ve kendi yetenek listenle karşılaştır. Eksiklerin varsa öğrenilecek yetenekler listene ekle. Ve bu iş başlıklarına tutun. Çünkü bunlar ilerde çalışmak istediğin firmaların ihtiyaç duyacağı iş başlıkları olacak.
45. BİR AJANSA KAYIT OL
Burada ajans ile kastedilen insan kaynakları danışmanlık ve aracı firmaları. İyi bağlantıları olduğunu ve iyi iş yaptığını düşündüğün olabildiğince fazla firmanın veri tabanında olmanda fayda var. Bunlar büyük kurumsal firmalar olabileceği gibi butik aracılar da olabilir.
46. NE KADAR KAZANMAK İSTEDİĞİNE KARAR VER
Ne kadar kazancın yeterli olacağı her birey için farklıdır. Buna cevap vermek öyle kolay da değil zaten. Bu meblağı belirleyebilmek için bazı sorulara cevap bulmak faydalı olabilir. Önceki işin de ne kadar kazanıyordun (ki bunun en az %20 fazlasını hedeflemek genel kuraldır)? Giderlerin ne kadar? Nasıl bir hayat istiyorsun? Arkadaşların ne kadar kazanıyor? Ne kadar kazanç sana iyi hissettirir? Gibi gibi… bu cevapların ışığında kendin için en düşük – orta – en yüksek gelir seviyelerini belirlemelisin.
MÜLAKAT
47. NE ZAMAN BEDAVAYA ÇALIŞABİLECEĞİNE KARAR VER
Hangi koşullarda ücret almadan çalışabileceğini böyle bir durum başına gelmeden belirlemiş olman avantajlı olacaktır. Buna karar verirken şu 3 soru sana yardımcı olabilir.
Sonrasında ne olacak? Fuarlara, konferanslara katılmak gibi sektörde senin için yeni ufuklar, kapılar açacak bir işse neden olmasın mesela. Öğrenmen gereken şeyi kendin öğrenebilecek misin? Bu iş sonrasında öğreneceklerini bilmen gerekir. Çıkış planın nedir? Stajyerlik gibi dönemlerin sonrasında nasıl devam etmek istiyorsun, ona göre yolunu belirle.
48. BU KONUŞMA KILAVUZUNU OKU
Opencatalog.co tarafından Kuzey Amerika firmaları bazlı hazırlanmış bir brifing var bu bölümde. Brifingin amacı insanları mülakatlara hazırlamak. İstersen okuyabilirsin. Benzer araştırmalar ve örnekler çokça karşına çıkacaktır Türkiye için de geçerli olan.
49. AMACINA BAĞLI OLDUĞUNU KANITLA
Eğer doğru yeteneklerin var ama amacın yoksa bunların üzerinde çalışarak seni işe alması için firmayı ikna edebilirsin.
Bu sektörden bir uzman ile sektördeki yenilikleri konuş. Bu konuyla ilgili oku ya da konuşmalara katıl. Bu sektördeki soruları cevaplayabilecek 5 kişi ile görüş. Konuyla ilgili 3 farklı organizasyona katıl. Farklı firmalarla görüş. Bu konuda işbirliği yapıp tartışabileceğin insanları topla. Kısacası konu hakkında mümkün olduğunca çok ve çeşitli bilgi edin…
50. FİRMAYA SÖYLEMEDEN ÇALIŞMAYA BAŞLA
Reklam ajansları genellikle firmalar onlara ödeme yapmadan onlar için iş çıkarmaya başlarlar. Neden aynı şeyi sen de yapmayasın ??
Bunun için çalışmak istediğin firmayı seç. Onlar için ne yapmak istediğine karar ver. Örneğin insan kaynakları istiyorsan onlara potansiyel adaylar bul, satış istiyorsan iki potansiyel müşteriyi ikna et… Firmaya söylemeden hatta başvuru da yapmadan bunun üzerinde çalışmaya başla. Daha sonra ilgili bir üst yöneticiye neler yaptığını ve onlarla çalışmaya hazır olduğunu ileten bir mail at. Ve cevap alana kadar takip et ??
MUTLU SON ??
Ve umuyoruz ki sonuç mutlu son! Bu listeyi bir reçete değil de tavsiye listesi olarak görmek lazım bence. Çünkü bu işin garanti bir çözüm yolu yok ne yazık ki. Kim olduğunuza, ne istediğinize, şartlarınıza bağlı olarak bu 50 madde üzerinden farklı sıralamalar farklı kombinasyonlar denenmesi gerekebilir. Buradaki asıl mesaj işin klasik iş arama sürecinden çok daha farklı olması gerektiği. Daha yaratıcı, daha radikal, daha özel yollar denemek lazım…
Umarım ihtiyacı ya da ilgisi olana bir faydası dokunur…
Yazı : Tamer Akın – LinkedIn | Yazıyı orjinalinden Türkçe’ye çeviren Aytuna Oto